November

De Maan in november

Gebruik eventueel deze tool om te kunnen zien welke interressante zaken er elke dag op de Maan zichtbaar zijn met het blote oog, verrekijker of kleine telescoop. 

Een maandkalender met de maanfasen, tijdstippen van opkomst- en ondergang kun je hier vinden.

De planeten in november

• Mercurius: Mercurius bereikt in november zijn grootste oostelijke afstand tot de Zon, maar hij blijft lastig te zien.
• Venus: Venus is aan de avondhemel te vinden en gaat steeds later onder ten opzichte van de Zon. 
• Mars: Mars is vanaf de late avond tot de ochtend zichtbaar in het sterrenbeeld Kreeft (Cancer). De helderheid neemt in de loop van de maand toe.
• Jupiter: Jupiter is in de loop van de avond in het sterrenbeeld Stier (Taurus) te vinden en is erg helder ( mag -2,8)
• Saturnus: Saturnus is de vanaf de schemering tot het eerste deel van de nacht zichtbaar in Waterman (Aquarius)
• Uranus: Uranus staat ruim 20 graden westelijk van Jupiter en is in de loop van de avond zichtbaar met een verrekijker of kleine telescoop.
• Neptunus: Neptunus staat in de buurt van Saturnus en is eveneens vanaf de avondschemering zichtbaar, weliswaar met een verrekijker of kleine telescoop. Neptunus staat in het sterrenbeeld Vissen ( Pisces).

Meteorenzwermen in november:

Gedurende de gehele maand kunnen we verrast worden door de heldere trage vuurbollen van de Tauriden. Ze zijn vaak oranje van kleur en de zwerm vertoont vaak uitbarstingen. Tussen 14 en 21 november zijn de Leoniden actief. Ook de Leoniden hebben in het verleden uitbarstingen vertoont.

Verder zijn er uiteraard ook in oktober sporadische meteoren zichtbaar, zij behoren tot geen enkele zwerm.

Dagoverzicht:

• Vrijdag, 1 november. Nieuwe Maan, de Maan is niet zichtbaar, normaliter dé ideale tijd voor deepsky waarnemingen.

• Zaterdag, 9 november. De Maan is in Het eerste kwartier en hierdoor in de middag en avond zichtbaar.

• Zondag, 10 november. De Maan staat vanavond in het zuiden en de planeet Saturnus staat dichtbij.

• Dinsdag, 12 november. Op Mars begint de lente. Het stormseizoen op Mars eindigt meestal rond ook  deze periode. Met een telescoop zijn de poolkappen zichtbaar maar de planeet blijft vooralsnog erg klein waardoor het lastig blijft om details te kunnen waarnemen. De Maan staat vanavond bij Neptunus, beiden staan op 6 graden boven de horizon . De Maan overstraalt Neptunus waardoor een telescoop nodig is om hier iets van te kunnen zien.

• Woensdag, 13 november. Komeet C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS staat vanavond 1,5 graden ten zuiden van de open sterrenhoop IC4756 in het sterrenbeeld Slang ( Serpens). De komeet heeft inmiddels zijn glans grotendeels verloren. De open sterrenhoop is helderder dan de komeet.

• Vrijdag, 15 november. Het is Volle Maan. De Maan staat de gehele nacht boven de horizon.

• Zaterdag, 16 november. De nog Volle Maan en de planeet Uranus staan in de buurt van de bekende Plejaden maar zowel de Plejaden als de planeet worden overstraald door het felle maanlicht. Mercurius bereikt zijn grootste oostelijke afstand tot de Zon. Desondanks blijft de planeet lastig waarneembaar vanwege de kleine hoek die de ecliptica met de horizon maakt.

• Zondag, 17 november. In de nacht van zaterdag op zondag is het maximum van de Leoniden meteorenzwerm. De Maan is nog vrijwel vol en dat is niet gunstig voor het waarnemen van meteoren. Onder gunstige omstandigheden kunnen er ca. 10 meteoren per uur waargenomen worden. In de avond  staat de Maan bij de zeer heldere planeet Jupiter. Verder is Uranus in oppositie met de Zon vandaag en staat dus precies tegenover de Zon. Wanneer de Zon ondergaat komt de planeet op en vice versa.

• Vrijdag, 22 november. De Maan is in het Laatste Kwartier. Hij komt rond middernacht op en staat in het sterrenbeeld Leeuw ( Leo).